Wolność wyboru to złudzenie

„Wybór jest złudzeniem, jeśli wybieramy tylko to, czego nas nauczono wybierać.” Idries Shah

„Nie zrozumiecie podstawowych założeń swojej własnej kultury, jeśli wasza kultura pozostanie jedyną jaką znacie.” Alan Watts
—
Naszą wolność ograniczają ramy kultury w której żyjemy. Trudno więc powiedzieć, że jesteśmy prawdziwie wolni. Skoro znamy głównie założenia tej właśnie kultury. A przecież świat i życie są bardzo bogate, wielorakie i zmienne. Mają różne oblicza, w wielu kulturowych kontekstach. I gdy mamy dostęp do tej różnorodności, nikt nas nie ogranicza, wówczas można mówić o wolnym wyborze. Jeśli jednak od dziecka słyszymy, że jest tylko jedna prawda, czy to religijna, moralna, naukowa czy obyczajowa, i że jest jeden słuszny model życia, wówczas trudno mówić o wolności. Co więcej, nie będziemy też w stanie świadomie ocenić tej prawdy. Gdyż, nie da się zrozumieć założeń własnej kultury, jeśli jest jedyną jaką znamy. Bo, żeby ją w pełni poznać potrzebne jest spojrzenie z dystansu, najlepiej z pozycji odrębnego punktu widzenia. Na przykład przez pryzmat innych, religijnych, światopoglądowych czy obyczajowych przekonań. A skoro od początku uczy się nas, że są złe, to nie mamy potrzeby, żeby się nimi w ogóle zainteresować. W efekcie wybór i wolność jest iluzją. Poruszamy się bowiem w ograniczonej przestrzeni tego, co nauczono nas wybierać.

fot. joffi (pixabay)